O Cartolinha - L Cartolica
Pesquisa

Cáceres yá fui nuossa
Por António Rodrigues (Professor), em 2012/09/121449 leram | 0 comentários | 239 gostam
Cáceres recebiu ls alunos de lhéngua i cultura mirandesa
Por Duarte Martins

Apuis de las bejitas a las cidades de Oviedo, Gijón, Leon, Astorga, Salamanca, Ávila, Segóbia i Toledo, cuido que nun me hei squecido de ningua, tocou-le agora a Cáceres recebir ls alunos de lhéngua i cultura mirandesa i alguns porsores i ancarregados de eiducaçon que ls acumpanhórun. La salida fizo-se de Miranda, ne l 26 de Junho, a toques de trindade, alredor dessas seis horas, aporbeitando la fresquita de la manhana i ganhando mais algun tiempo al tiempo.
 Deixai que bos diga, Çáceres ye ua cidade de Spanha que fai parte de la quemunidade outónoma de la Stremadura, que até nun ye de las mais zambuoltas de ls nuossos armanos. Inda que nun seia ua cidade mui grande, la urbe ten un passado stórico bastante rico por bias de habéren passado alhá muitos pobos cun culturas i religiones defrentes. La cidade stremeinha de Cáceres pertenciu, durante alguns seclos, al bielho reino de Lhion, apuis de l rei Afonso IX la haber cunquistado als mouros, diç la stória, nun die de San Jorge.
Ls cerca de 350 kms de l caminho alcatronado pula parte de drento de Spanha fazírun-se mi bien, sien portaiges, cousa que nun abunda muito ne ls dies d’hoije de l lhado pertués. I sien cobrâncias de portaiges i zolando porende siempre al pra baixo, cheguemos sanos i scorreitos aqueilha cidade que tamien fui cunsiderada patrimonho de la houmanidade pula Unesco, yá an 1986. I até se antende la rezon; indas que nun seia ua cidade cun grandiosos i abultiados menumentos, cumo lo son outras cidades de Spanha que yá bejitemos, la berdade ye que ne l casco antigo de la cidade de Cáceres nun houbo grandes cámbios arquitetónicos, stando mi bien perserbado, até mesmo la parte de las muralhas de adobes que círcun la cidade bielha.
Çáceres ampeçou a ser nuossa assi que mal cheguemos! I mal zandemos uns passos, passemos por al pie de la Torre de l Bujaco i de l Arco de la Streilha, acabando por antrar na parte stórica de la cidade. Apuis de habermos passado por un angaranhido de rugas streitas i meio al calhas, berdade seia dita, fumos a tener a la cuncatedral de Santa Marie. Mesmo stando a restaurar la eigreija por drento, ls carais inda mos fazírun pagar l’antrada, si porque la crise tamien anda por estas tierras de nuossos armanos. Cumo staba todo tapado na parte debaixo de la dita eigreija, i la paga nun tenie retorno, scamugimos algua de la nuossa sapeira spiritual al chubirmos pulas scaleiras ancaracoladas de l campanairo de la eigreija. Las bistas deiqui si que balírun la pena, al menos isso! Deilhi podie-se ber la parte antiga de la cidade, las muralhas, tanto las de Alá cumo las de Dius, las eigreijas que medrórun por riba de las antigas mesquitas, l branco de la eigreija de San Fracisco Xabier, alguas torres de las casas senhoriales que quedórun de pie i que mais s’asparcien a pendones an piedra que, cua cierta proua, s’ alhebantában por antre la calma i l amontonado de l casariu bielho de la cidade. De l outro lhado de las bistas, un podie mirar i admirar un deserto a tierra cuns berdes scogitados.
De salida inda tubimos tiempo pra mos sbarrar cuns jornalistas de la TVE spanhola que mos preguntórun l que andábamos palhi a xordir, i por la calor que fazien ls 47 graus nesse die, i pul jogo de Pertual cun Spanha, q’inda staba por acuntecer i que benirie só alhá pa l fin de l die. I claro que fazimos tençon de dar las buonas horas als jornalistas spanholos cun ls cascoles, cun las bandeiras i cun ls scudos de la nuossa i mui nobre naçon pertuesa si, porque, nesse die, arrecarai, naide antraba cun nós!
Ponimos-mos a caminho i demos ua bultica pula parte bielha de la cidade onde abultiában alguas casas senhoreales, palácios, eigreijas, rugas streitas, caleijas i muitos angaranhidos de rugas ampedriadas. Dessa passaige deixamos-bos ls nomes de l Palácio de Moctezuma de l seclo XVI, atual casa de la cultura, asparece-se-me a mi que nesta tierra inda la hai; l Palácio de ls Golfines de Abaixo, ua típica casa furtaleza de l seclo XV, onde ls reis católicos chegórun a quedar nas poucas bezes que bejitórun la cidade i por último, la famosa Torre de l Palácio de las Ciguonhas que pertenciu a la família de ls Cáceres - Ovando. Nun deixa de ser curjidoso que, estas torres altaneiras, repersentában, nesses seclos, l poder i la riqueza de ls sous duonhos. Las mesmas inda mos tráien a la mimória las antrequinéncias antre pertueses i castelhanos/ lhioneses. Dízen ls homes de la stória que an Cáceres, por mando de Sabel la Católica, fúrun mandadas sbarrolhar quaije todas las torres de muita casa nobre de la cidade, a nun ser las torres de las casas de las famílias de ls Cáceres-Ovando, por bias de habéren sido de las poucas famílias, an Cáceres, a ajudar a la monarca a quedar cun la crona de l reino. Menos suorte tubírun ls outros nobres que apoiórun a Juana de Trastámara, la ribal de la reina Sabel de Castielha i Lhion. Juana de Trastámara, que tamien era apoiada pul rei pertués D. Afonso V, por nun haber lhebado la melhor, acabou por haber sido recambiada pra Pertual. Destes tempos tamien ben a la mimória la batailha de Toro i outras mais angaliadelas antre famílias reales que fúrun screbidas puls storiadores.
Mas deixemos-mos de stórias aborridas porque apuis yá naide paraba nas rugas cun la calor que fazie. El era un alfa que naide aguantaba. Anton çpuis de almuorço ye que nien ls perros se bien nas rugas i si, Cáceres era toda nuossa! Stába-se bien só a la selombra ou anton drento dun café a buer algo fresco. Aporbeitou-se, inda que algo a miedo de l rechinadeiro, pa mercar algua lhembráncia ou pa çcansar las piernas. Yá nun habie tiempo, nien pacéncia, pra passar pul Aljube Almorávide de l seclo XII. Quedará pra outra altura, talbeç nun outonhar melhor será, digo you.
Buolbimos pa Miranda, cun la eideia de bermos l jogo Pertual i Spanha pul camino. I assi lo fazímos, nua staçon de serbício, yá mui acerca de Salamanca. L resultado yá bós lo coinceis. You até que nien fui capaç de ber l jogo, todo por bias de haber apanhado ua cunjuntibite, a la benida, na carreira, grácias a las trocas de aires condicionados que l condutor inda nun adominaba na nuoba carreira camarária.
Las biaiges de mirandés, que todos ls anhos ténen sido feitas, a par de l cumbíbio, i de la amisade que se cria antre alunos que ban de l 7º anho até al 12º anho, sírben tamien pra daprender, coincer outros pobos, outras manifestaçones culturales i lhenguísticas que muitas de las bezes s’achégan a las de la nuossa Tierra de Miranda.
Oubrigado als alunos por habéren tenido un comportamento eisemplar durante toda la biaige i als porsores acompanhantes, José Cordeiro, Fernando Pereira, Alfredo Cameirão, Carlos Damas e Jorge Gonçalves i al encarregado de eiducaçon i retratista oufecial de las biaiges de mirandés, Duarte Pacheco.

Mais Imagens:

Comentários

Escreva o seu Comentário